BOEKSZ & FOTOGRAFIE
inspirerend & verrassend
Arnhemsmeiske verwondert ...
Mijn naam is Janneke van der Pol en hier vind je een overzicht van al mijn natuurblogs.
Klik op de afbeelding om de blog te lezen.
Regelmatig plaats ik hier een nieuwe blog waarin ik inzoom op iets moois uit de natuur, voorzien van een foto-tip.
Veel plezier met het lezen van mijn blog. Janneke van der Pol
Het lieveheersbeestje
Ik ben een groot insectliefhebber. Dat wil zeggen… insecten op de foto! Als ik met één druk op de knop precies zou kunnen zien welk insect het vaakst voor me heeft geposeerd, dan zou dat absoluut het lieveheersbeestje zijn! Met stip op nummer 1. Niet omdat ze zo gemakkelijk op de foto te zetten is, want dat valt nog knáp tegen. Iedereen die het wel eens heeft geprobeerd, weet dat ze behoorlijk snel kunnen zijn en het is nog best een kunst om ze er van voor tot achter mooi scherp op te krijgen! Maar wát is er dan zo onweerstaanbaar aan het lieveheersbeestje?
Acrobatische kunsten
Misschien ben ik een beetje een rare, maar ik kan het niet helpen om ‘ahhh… een lieveheersbeestje’, te roepen als ik er weer één zie kruipen.
Dat bolle lijfje, dat mooie rood/zwart-gestippelde jasje en die kleine pootjes. Het roept een gevoel van vertedering bij me op en een oprechte bewondering voor zijn acrobatische kunsten. Want als ik zo’n koddig figuur zou hebben en zulke kleine pootjes, dan zou ík echt niet zo goed kunnen balanceren op kleine grassprietjes of takjes. Ik denk dat dat stukje vertedering en verwondering een grote rol spelen in de hoge positie op mijn insectenranglijst.
Maar voor mijn natuurblogs is pure observatie en beleving niet voldoende. Omdat er weinig mooier is dan te leren over de natuur om ons heen, google ik er voor het schrijven van een blog altijd lustig op los. En tja, dan stuit je soms op interessante weetjes, die het schattige imago van het lieveheersbeestje wel een beetje doen wankelen…
Roofzuchtige kannibalen
Heb je weleens een larve van het lieveheersbeestje gezien? Ze heeft weinig overeenkomsten met haar volwassen soortgenoten. In sommige gevallen zou je de kleur kunnen herkennen, maar daar houdt de gelijkenis ook wel op. Het zijn kleine roofzuchtige draakjes met een onstilbare honger.
Hun moeder helpt hen vaak een handje door de eitjes ín of zo dicht mogelijk bij een bladluizenkolonie te leggen. Zo hebben ze direct te eten als ze uit het eitje kruipen. Dat wil zeggen; als dat eitje niet al is opgegeten door een hongerig broertje of zusje. Een beetje kannibalisme is het lieveheersbeestje niet vreemd. Als er schaarste is, smaakt een familielid best prima.
Gescharrel…
Gelukkig zorgt het sterke libido van het lieveheersbeestje ervoor dat er voortdurend nieuwe aanwas van kleine larfjes is. Elke dag legt het vrouwtje een serie eitjes en dat betekent dat er ook lustig op los wordt gepaard. Echt kieskeurig of monogaam is mevrouw hierbij niet. De eitjes worden vaak door verschillende mannetjes bevrucht. En net als in de mensenwereld levert al dat gescharrel nogal eens problemen op. Veel lieveheersbeestjes kampen met soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen), waardoor ze minder vruchtbaar worden en minder (levensvatbare) eitjes leggen.
Maar laten we eerlijk zijn; ondanks hun kannibalisme en hun seksverslaving blijven lieveheersbeestjes natuurlijk een lust voor het oog. Eigenwijs waggelend voegen ze een beetje extra kleur toe aan al dat groen in de lente. En wie draagt dat rood/zwarte kostuum nou beter dan het pimpaljoentje (zoals ze in het Vlaamsch worden genoemd).
Foto-tips
* Net als in de schilderkunst, kun je ook bij het fotograferen spelen met kleuren. Je hebt kleuren die heel goed bij elkaar passen (harmonieuze kleuren), die liggen in het kleurencirkel naast elkaar. En je hebt complementaire kleuren, dat zijn de kleuren die in de kleurencirkel tegenover elkaar liggen en elkaar versterken. Het rood van het lieveheersbeestje tussen het groen van het gras, past prima in deze laatste categorie. Speel hier eens mee en ga op zoek naar dit soort complementaire kleuren in de natuur.
* Pas liever niet meer dan twee (of maximaal drie) verschillende kleuren toe. Zo blijft het beeld overzichtelijk en is snel duidelijk waar het oog haar aandacht op mag richten.
De springspin
Ik heb een nieuwe vriend gemaakt. Hij kwam zomaar ineens op mijn pad. Eerst deed hij nog een beetje stoer, maar hij besloot gelukkig al snel dat ik best oké ben. Ikzelf moest in het begin wel even aan hem wennen, het is nogal een typetje: hij kan nogal opvliegend zijn, heeft bakken vol energie, hij springt het liefst de hele dag in het rond en is een stukje kleiner dan ik. Hij bespringt alles wat los en vast zit en heeft een enorme eetlust! Het meest opvallende aan hem, zijn zijn ogen. Die zijn groot! En het zijn er eigenlijk ook best veel…
Trainingspak met zebraprint
Mijn nieuwe vriend is een springspinnetje van ongeveer een halve centimeter groot. Hij blijkt al een tijdje bij ons te wonen: op de muur van het schuurtje heeft hij in een spleet zijn holletje gemaakt. Als het zonnetje gaat schijnen – en dat deed het de laatste tijd natuurlijk volop – komt hij tevoorschijn en doet hij zijn kunstjes. Springen, boksen, zwaaien, rennen en stilstaan. Dat alles doet hij in een soort trainingspakje met zebraprint. Het is een zebra-spinnetje.
Vertedering
Nu moet ik wel zeggen dat ik normaal gesproken altijd wat kriebelig wordt van spinnen. Ik vind ze een beetje eng en heb er een groot respect voor. Vooral die dikke zwarte met haren, die ineens op de slaapkamermuur boven het bed verschijnen. Weet je welke ik bedoel? Ze zijn nooit alleen… Ik moet er niets van hebben! Maar sinds ik een macrolens heb en steeds meer leer over de wonderlijke kleine natuur, begint angst plaats te maken voor respect. En toen ik dit kleintje leerde kennen, maakte respect zelfs plaats voor vertedering.
Begrijp me niet verkeerd; ik weet hoe hard de natuur kan zijn en dit kleine mannetje verschalkt met zijn flinke kaken menig klein (en groot) insect, maar toch… Heb jij weleens goed naar een springspinnetje gekeken? Zijn harige kleine lijfje, die bokspootjes en die enorme ogen…
De natuur heeft een grappig trucje bedacht, waardoor wij als mensen dieren met grote ogen schattig schijnen te vinden. Denk maar eens aan een koalabeertje of een panda. De kans is groot dat als jij zo’n klein springspinnetje van heel dichtbij ziet en hij kijkt je met zijn grote kijkers aan, je ook iets van vertedering voelt!
Verrekijkertjes
Springspinnetjes kunnen geweldig goed zien! Ze hebben in totaal vier paar ogen, waarvan de twee grote voorop het meeste opvallen. Met deze ogen kan hij driedimensionaal zien én in kleur. Het zijn net verrekijkertjes. In combinatie met de andere zes ogen, is hij in staat diepte in te schatten en kan hij ook bij minder licht nog goed zien.
Een springspin bouwt geen web en wacht niet af tot er iets invliegt. Hij heeft een onverzadigbare honger en is dus altijd actief op jacht naar voedsel. Om zijn prooi goed te kunnen bespringen, heeft hij al die ogen hard nodig. Eerst bespioneert hij zijn prooi uitvoerig en bepaalt dan zijn moves. Dit doet hij heel zorgvuldig. Het zou jammer zijn als hij mis springt… Gelukkig voor mijn nieuwe vriend, gebeurt dat zelden!
Foto-tips
Springspinnetjes zijn heel klein! Ze variëren van een paar millimeter tot een paar centimeter. Met een gewone lens krijg je ze dus bijna niet op de foto. Gebruik – als je ze hebt – tussenringen en/of een macrolens en neem je tijd. Tussen al het rennen door, staan ze steeds een paar tellen stil. Dat is je kans! Probeer op ooghoogte te komen en stel scherp op de ogen. Veel plezier en mocht je je foto op Instagram plaatsen? Laat het me dan zeker even weten!
%20(1)_.jpg)
Opruimertje
Degene die mij een beetje volgen op Instagram, weten dat ik afgelopen herfst mijn hart heb verpand aan het (bolvormig) springstaartje! Een klein diertje van een paar millimeter met een mooi rond kontje en een paar enorme voelsprieten. Hij waggelt een beetje rond op en onder gevallen blaadjes en zorgt er onderweg voor dat hij de boel ook nog een beetje netjes achterlaat.
Het is een opruimertje. Samen met nog miljoenen andere springstaartjes (het bos en het park zitten er vol mee) maken ze compost van organisch afval en schimmels, welke vervolgens weer door onder andere planten als voedsel wordt gebruikt.
Springstaartjes
Ik heb het misschien al eens eerder gezegd, maar ik ben een echte goedweer-fotografe. Ik hou niet van kou en nattigheid. En helemaal niet als ik in die omstandigheden op mijn knieën of buik moet om de pracht van de herfst of winter vast te leggen. En laat er nu juist in deze seizoenen heel veel prachtigs te zien zijn!
Het is alweer even geleden, maar in mijn vorige blog beschreef ik mijn grote voorliefde voor paddenstoelen. In dit blog ga ik in op een ander onderwerp, dat perfect te fotograferen is als het vochtig en grijs weer is. Net als veel paddenstoelen heeft dit onderwerp als hoofdtaak: het opruimen van onze natuur. Maar in tegenstelling tot de paddenstoel, is ze zéér beweeglijk en wel héél erg klein!
%20(1)_.jpg)
%20(1)_.jpg)
Bodemheld
Oké, ik weet natuurlijk ook maar een fractie van wat er te weten is over de natuur. En als ik dan door mijn lens zo’n wonderlijk diertje rond zie hobbelen, wil ik er meer over weten. Lang leve Google! Hoe langer ik speur naar elk klein weetje, hoe meer ik merk dat ik niet de enige ben die zo verwonderd raakt door dat kleine grut. In een mooi Vlaams foldertje, worden ze zelfs ‘bodemhelden’ genoemd! Je kunt maar ergens blij van worden, maar ik word hier héél blij van! Bodemheld, dat klinkt als een soort superheld. En eigenlijk… zijn ze dat ook.
Superheld
Als ik aan een superheld denk, dan denk ik aan ‘batman’. Als superheld van het eerste uur, vloog hij door de lucht met een zwevende cape achter zich aan. De cape moeten we er maar even bij verzinnen. En echt vliegen kunnen ze ook niet. Ze missen immers vleugels. Maar springstaartjes kunnen wel een enorme sprong maken.
Onder hun lichaam zit in rust een gevorkt staartje verstopt. Als er gevaar dreigt, klapt deze ‘springvork’ uit en springt de springstaart weg. Hij doet zijn naam absoluut eer aan. Zwevend door de lucht, kan een springstaartje van een paar millimeter wel 10 cm afleggen. Dat klinkt niet zo veel, maar omgerekend naar mensenmaten zou dat betekenen dat wij zo’n 40 meter ver kunnen springen. Sta dan maar eens even bij stil. Nou ben ík niet bepaald sportief, maar ik haal dat niet! En met mij geen enkele mens, want ons record verspringen staat op 8,95 meter. Best een indrukwekkende prestatie voor zo’n klein friemeltje dus!
%20(1)_.jpg)
Foto-tip
Wil je zelf op zoek naar springstaartjes? Je hoeft niet ver te zoeken. Als je een tuin hebt, hoef je eigenlijk niet eens echt op pad. Want daar zitten ze. Gegarandeerd! Til eens een paar blaadjes op en neem de tijd om je ogen te laten wennen. Zie je een klein speldenknopje bewegen? Dan is de kans groot dat je er één gevonden hebt!
Dan moet dat kleine wezentje natuurlijk ook nog op de foto. Voor het fotograferen van springstaartjes is een macrolens onontbeerlijk en een set tussenringen kan ook geen kwaad. Ze zijn klein en snel, dus zorg voor een lekker korte sluitertijd. Geef niet te snel op als het niet meteen lukt. Oefening baart kunst! Ze zijn te leuk om zomaar te laten gaan en ik beloof je dat het je een enorm goed gevoel geeft als je zo’n bodemheld mooi op de foto hebt gekregen.
Dus is het een beetje grijs en grauw weer en heb je weinig foto-inspiratie? Ga dan zeker eens op zoek naar deze leuke beestjes. Ik zie graag jullie resultaat!
Wil je nog meer foto-tips? Breng dan zeker ook even een bezoekje aan mijn website! En vind je het leuk om een keer mee te gaan met één van mijn workshops? Kijk dan op mijn website, info@arnhemsmeiske.nl. Er staan weer nieuwe workshop-data op voor de komende maanden!
Over muizenstaartjes, rodekool en duivelseieren
Deze paddenstoel groeide op een heuveltje en gaf een mooi kijkje onder haar hoedje.
Paddenstoelen op het menu
Ik draai mijn auto de parkeerplaats van landgoed Warnsborn op en zie dat de groep van vanochtend al bijna compleet is. Vorige week ben ik bij de IVN Arnhem (Instituut voor natuureducatie) begonnen met het geven van een vervolgcursus natuurfotografie. Een cursus waarbij we drie lesavonden combineren met twee praktijkochtenden. Ik geniet ontzettend van lesgeven en inspireren en ik heb echt zin in deze eerste excursie. De groep is enthousiast en gezellig, het weer zit mee en het bos puilt uit van de paddenstoelen. Wat een heerlijk begin van het weekend!
Een uurtje later zijn we slechts een paar meter van de parkeerplaats verwijderd geraakt. Een stevige wandeling zit er vandaag niet in en is ook nergens voor nodig. Op het menu van vandaag staan namelijk paddenstoelen! Op het foto-menu weliswaar, want we laten ze netjes staan waar ze staan. Als je paddenstoelen fotografeert, hoef je vaak niet ver het bos in. Ze zijn op dit moment overal te vinden en dus is er genoeg gelegenheid voor iedereen om een eigen exemplaar op te zoeken en aan de slag te gaan. Her en der verspreid staan fototassen en liggen of zitten mensen op de grond met een camera voor zich. Wat een rust en wat kan ik hiervan genieten!
“Janneke, kun je even met me meekijken? ”
Ik kijk op en zie in de verte iemand zijn hand omhoog steken. Even later zie ik ook de persoon die bij die hand hoort. Verscholen en op zijn knieën zit hij tussen de herfstbladeren in het bos. Zijn camera op een statiefje voor hem en de lens gericht op een dode boomstam. Ongetwijfeld ligt de focus op een klein paddenstoeltje (of meer dan één). Behoedzaam en zo voorzichtig mogelijk loop ik zijn kant op. Ik stap over omgevallen bomen, buk voor laaghangende takken en ontwijk zo goed mogelijk de paddenstoelen die ineens overal lijken op te poppen.
Als ik bij hem ben, zie ik dat hij zijn camera gericht heeft op een rodekoolzwammetje.
Deze zwam wordt ook wel amethistzwam genoemd; een paddenstoel met een diep-paarsrode kleur. Prachtig en goed gecamoufleerd tussen alle herfstkleuren. Ik heb hem helaas niet op de foto, dus je zult moeten googlen! 😉
Het lukt hem niet om de paddenstoel mooi los te laten komen van de achtergrond. Door alle blaadjes in de voor- en achtergrond wordt het geheel wat onrustig. “Eigenlijk zou ik een macro-lens moeten hebben…”. Tja, ik kan niet ontkennen dat een macro-lens en paddenstoelen een geweldige combinatie is.
Gelukkig kom je met een goede tele(zoom)lens ook al een heel eind! Ik adviseer hem om flink in te zoomen en te proberen zo dicht mogelijk bij de paddenstoel te komen. En dan ineens… ontstaat er een prachtig beeld op zijn schermpje. Een rodekoolzwam waarbij de lamellen mooi scherp in beeld komen en waarvan de achtergrond mooi zacht is. Deze cursist kan weer even vooruit!
De muizenstaartzwam heeft haar naam niet voor niets gekregen.
Het is toch net een muizenstaartje?
“Janneke, een muizenstaartje!”
Ik kan een glimlach niet onderdrukken. Wat is het toch heerlijk om met de mensen van IVN Arnhem op pad te zijn. Het enthousiasme spat ervan af en ik leer elke keer weer bij. Ik had namelijk nog nooit van een muizenstaartje of een rodekoolzwam gehoord. Ook niet van een nestzwammetje, een kluifzwam of een duivelsei trouwens.
Ik weet zeker dat ik op het gebied van paddenstoelen nooit uitgeleerd raak. Het is een wereld op zich en ik verval regelmatig van de ene in de andere verbazing. Heb je weleens gezien hoe knalgeel het kleverig koraalzwammetje is en hoe klein het geweizwammetje is? Als ik een kijkje ga nemen bij de muizenstaartzwam, begrijp ik waar de naam vandaan komt! Het muizenstaartje is een zwammetje dat op dennenappels groeit. Als een soort eigenwijs staartje steekt hij boven het dennenappeltje uit. Soms zitten ze alleen en soms met meerdere bij elkaar. Je moet wel heel goed kijken, want ze zijn erg fijn en klein.
Dit is het gestreept nestzwammetje, een ieniemienie paddenstoeltje dat haar sporen als eitjes in een nestje beschermt.
Wood wide web
Wist je dat de paddenstoel zoals wij hem zien en graag op de foto zetten, slechts een stukje van de hele zwam is? Het is het vruchtlichaam van de zwam. Dit vruchtlichaam vormt de sporen, beschermt ze en verspreidt ze als ze rijp zijn. Wat er onder de grond gebeurt is minstens zo interessant. Er groeit een enorm netwerk van schimmeldraden onder onze voeten; het zogenaamde ‘wood wide web’. Dit enorme netwerk zorgt ervoor dat bomen en planten onderling kunnen communiceren, echte netwerkers dus. Daarnaast speelt dit netwerk ook voor vuilnisman (ze ruimen biologisch afval op) en kok (ze zetten dit afval om in voedsel voor de planten en bomen). Dit schimmeldradennetwerk (ook wel mycelium genoemd) is erg kwetsbaar en ligt dicht onder het bladerdek. Wees er als natuurfotograaf dus altijd bewust van dat je voorzichtig omgaat met de omgeving van een paddenstoel bij het maken van die perfecte foto.
Als we een uur of twee bezig zijn geweest, ronden we af. Ik heb prachtige beelden op de schermpjes zien verschijnen en ben héél erg benieuwd naar de inzendingen voor de volgende les. De cursisten hebben de opdracht gekregen om hun allermooiste foto naar mij door te sturen met een onderbouwing van hun keuze. En dat betekent kritisch en analytisch kijken naar je eigen foto’s. Ik ben me heel goed bewust van de grote uitdaging waar ik hen voor stel. Want als ík slechts één foto aan dit blog mocht toevoegen, zou de selectie mij ook heel zwaar vallen! Gelukkig hoef ik niet te kiezen en daarom staan bij dit blog een paar foto's die ik na afloop van de workshop zelf nog even heb gemaakt.
Zo klein als het geweizwammetje is - je moet echt goed zoeken - zo mooi is hij!
Het kleverig koraalzwammetje is erg klein, maar als je goed kijkt valt ze wel op door haar felgele kleur!
Foto-tip
Heb je geen macrolens en wil je toch mooie close-ups maken met een zachte achtergrond, zorg dan voor rust en ruimte achter je paddenstoel en zoom lekker in. Door in te zoomen en zo dicht mogelijk scherp te stellen, zorg je ervoor dat de achtergrond minder detaillering krijgt en daardoor rustiger in de foto aanwezig is.
En misschien een voor de hand liggende tip, maar wel een heel belangrijke: neem je tijd! Neem je tijd om rust te vinden in het bos. Neem je tijd voor het zoeken naar mooie paddenstoelen. Neem je tijd voor het vinden van een paddenstoel die een beetje vrij staat. Neem je tijd voor het bepalen van een goede compositie en invalshoek. Je kunt later altijd nog een stukje bijsnijden, maar als je de paddenstoel te krap tegen de rand van de foto aan plaatst, dan kun je daar achteraf geen extra ruimte meer creëren (of je moet heel handig met photoshop zijn natuurlijk. 😉)
Wil je nog meer foto-tips? Breng dan zeker ook even een bezoekje aan mijn website! En vind je het leuk om een keer mee te gaan met één van mijn workshops? Laat dan een berichtje achter via info@arnhemsmeiske.nl. Zodra er nieuwe workshopdata bekend zijn, ontvang je een berichtje van me.
.jpg)
.jpg)
The Exclusion Zone (2)
Heb je deel 1 nog niet gelezen, doe dat dan eerst, het staat hieronder.
Ik zet mijn statief neer en bevestig mijn camera erop. Het klaslokaaltje waarin ik me bevind is nog in verassend goede staat. Als je het puin en de stof, de kapotte ramen en afgebladderde muren wegdenkt, is het goed voor te stellen dat kinderen hier vroeger les kregen. De schoolbankjes staan in een nette rij en er hangt een oud, bijna verteerd schoolbord voor in de klas. Hier en daar ligt een werkschriftje op de grond.
Ik richt de camera op een voorwerp dat op een klein tafeltje onder het schoolbord ligt. Het is een gasmasker. Het blijft een raar fenomeen. Al die gasmaskers die her en der te vinden zijn in de huizen en gebouwen. Soms één enkele, soms een hele stapel en we zagen ze ook netjes opgehangen in rijen aan het plafond. Ik pas mijn belichting aan, stel scherp en druk af. Wat zouden al die gasmaskers hier toch doen? We hebben het met onze groep vaak afgevraagd, maar het echte antwoord blijven we helaas schuldig.
Als ik na een kwartier het schooltje weer uitloop, zie ik niemand meer van de groep. Ik loop richting onze bus en de Wit-Russische chauffeur wenkt me. Hij spreekt geen woord Engels en ik geen woord Wit-Russisch, maar hij wijst me op een groot pand in de verte en probeert me duidelijk te maken dat het een ‘magazin’ was. Ik vertaal zijn woorden als een opslagplaats en besluit in die richting te lopen. Dat is nog niet makkelijk, want het gras is hoog en het is echt oppassen waar je je voeten neerzet.
Het ‘magazin’ blijkt te erg vervallen en ontoegankelijk. Ik struin verder en na een tijdje zie ik de bus niet meer. Ik waan me in een soort post-apocalyptisch landschap. Het is compleet verlaten. Ik voel me wat onwennig zo zonder groep en ik merk dat ik het randje van mijn comfortzone nader… Ik ben namelijk niet zo’n held. Ik ben niet superstoer. Als ik me hier verstap of per ongeluk een slang boos maak, moet ik hard roepen om de aandacht van de groep te trekken. En dan is er nog mijn gebrek aan richtingsgevoel. Zo struinend tussen de huisjes door, raak ik de weg al een beetje kwijt.
Ik zou niet eens meer rechtstreeks naar de bus kunnen teruglopen.
Ik besluit even stil te gaan staan en kijk om me heen. Wat is het hier prachtig! Ik zie een vervallen boerderijtje, waar een boom door het raam naar binnen groeit. Naast het huis staan een oud hondenhok en een kippenren. Verder op het erg staat een ingestort wc-huisje. Fruitbomen staan weelderig in bloei en voorzien honderden insecten van hun dagelijkse portie nectar. De insecten in dit gebied lijken overigens totaal geen interesse in mij te hebben. De natuur biedt hen alles wat ze nodig hebben, zo’n zwetende toerist met camera laat hen koud.
De zenuwen in mijn buik nemen af en maken plaats voor een gevoel van verwondering. Wat is het bijzonder dat ik dit mag meemaken. Dat ik met eigen ogen mag zien wat de kernramp voor mens en natuur heeft gedaan. En wat een contrast! Wat voor de bevolking zo’n groot drama was, lijkt voor de natuur een zege. Ze is veerkrachtig en heeft zich aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Ze komt tot volle bloei nu de mens zich er niet mee bemoeit. Ik struin verder en kom bij het volgende huisje een groepslid tegen. Gelukkig. Het is geweldig om hier zo alleen rond te mogen struinen, maar het voelt toch ook wel een beetje kwetsbaar…
.jpg)
.jpg)
33 jaar na de ontploffing is Tsjernobyl helemaal hot! Ons bezoekje aan the exclusion zone leverde een radio-interview op voor twee van mijn medereizigers. De miniserie ‘Chernobyl’ slaat in als een bom en wordt op IMDB als ‘beste nieuwkomer’ onthaald. En het prikkelt ieders interesse als ik vertel dat ik een paar dagen in het geëvacueerde gebied heb doorgebracht.
Wil je meer weten over de kernramp zelf? Kijk dan ‘Chernobyl’. Deze miniserie is nu te zien op HBO. Het is de rauwe en trieste werkelijkheid van de ramp die zich in 1986 voltrok. Het laat de gevolgen zien voor de mensen die er direct en indirect bij betrokken waren. Het vertelt het verhaal van doofpotaffaires en een regime waarin gezichtsverlies koste wat kost moest worden voorkomen. De leugens en intriges zijn onlosmakelijk verbonden met deze grote ramp. De serie is een absolute aanrader, maar wees voorbereid: er zitten schokkende scenes bij.
Ik had me voorgenomen om in dit blog nog veel meer te vertellen… maar het is teveel en ik ben helaas niet zo kort van stof… Dit blog zou dan écht veel te lang worden! 😉 Wil je meer weten? Mail me dan even persoonlijk op info@arnhemsmeiske.nl of reageer hieronder. De link naar het reactievenster staat onder deel 1 van The Exclusion Zone.
Fijne dag, Janneke van der Pol
De volgende dag is er een landelijk bos-verbod afgegeven in verband met gevaar voor bosbranden door de langdurige droogte. We horen dit terwijl we door het gebied naar een stuk bos rijden, waar enkele jaren geleden een brand heeft plaatsgevonden. Blijkbaar geldt het verbod niet voor ons… Onze gids legt ons uit dat bosbranden het grootste risico voor het gebied vormen. Als er brand uitbreekt, komt er radioactieve rook vrij en deze kan zich afhankelijk van de wind over grote gebieden verspreiden.
Eén van de belangrijkste taken van de beheerders van de ‘the exclusion zone’ is het bewaken van de brandveiligheid. Overal in het gebied zie je hoge brandtorens staan. We mogen even uit de bus om dit afgebrande stuk bos te verkennen. Ik leen een groothoeklens van een groepslid en kies ervoor om deze foto’s in zwart/wit te maken. Zo komt de rauwe realiteit van het verbrande bos nog meer tot zijn recht. Al word ik wel verrast… Tussen de zwartgeblakerde bomen, groeien alweer plantjes en kleurige bloemetjes en vinden spinnen en insecten hun nieuwe huis. Ik blijf me verwonderen over de veerkracht van de natuur.
.jpg)
.jpg)
The Exclusion Zone (1)
Ik ben op de meest onwerkelijke plek die ik kan bedenken. In de verre, verre, vérre omstreken woont niemand. Huizen zijn verlaten, scholen staan leeg en bomen groeien door daken. Alles is vervallen en kapot. Het enige dat hier nog leeft, is de natuur (in volle overgave zelfs) en de herinnering aan een tijd die allang vervlogen is.
Vogeltjes fluiten hun mooiste liedje. Bijen, wespen en hommeltjes zoemen om het hardst. In het hoge platgevallen gras, duiken hagedisjes ritselend weg. Zo stil en doods als ik had gedacht dat het zou zijn, zoveel leven is er nog in het verlaten gebied na de kernramp in Tsjernobyl. Ik zet voorzichtig nog een paar stappen. Behoedzaam lopen is geen overbodige luxe hier. Je weet nooit waar je in het hoge gras plotseling je voeten op zet; roestige grote spijkers, pannen, glasscherven…
Ik sta midden in ‘the exclusion zone’, in het Polesski Radio-ecologisch Reservaat in het zuiden van Wit-Rusland. In de meeste reservaten wordt de natuur beschermd tegen de mens. Maar in dit ‘reservaat’ is iets anders aan de hand. Dit reservaat bestaat júist om de mens te beschermen.
In tegenstelling tot de evacuatie-zone in Oekraïne, heeft Wit-Rusland deze zogenaamde ‘exclusion zone’ pas sinds enkele maanden onder toezicht vrijgegeven voor toeristen. En samen met nog een paar andere natuur- en fotoliefhebbers mocht ik als één van de eerste Nederlandse toeristen hier drie dagen rondlopen en fotograferen.
.jpg)
.jpg)
We bezoeken verschillende dorpjes in het gebied. In elk dorpje hebben we ongeveer drie uur de tijd. Drie uur om rond te lopen in een plaatsje waar drieëndertig jaar geleden het leven van de inwoners in één klap voorgoed veranderde. Een letterlijke klap welteverstaan, want in de nacht van 26 april 1986 ontplofte één van de reactoren van de kerncentrale in Tsjernobyl.
Deze ontploffing heeft tot op de dag van vandaag (en nog héél veel eeuwen na vandaag) schade aangericht. Radioactieve stoffen kwamen door de explosie massaal vrij en werden hoog in de lucht de hele wereld overgeblazen. Oekraïne en Wit-Rusland werden hierdoor verreweg het zwaarst getroffen. Het was zelfs zo ernstig, dat werd besloten om grote gebieden in hun land voor altijd te evacueren. Hier zullen nooit meer mensen kunnen en mogen wonen.
Terwijl ik rondloop en kijk en fotografeer en verwonder, bekruipt me vaak een weemoedig gevoel. Daar waar ik op zoek ben naar mooie treffende plaatjes van een wereld na een kernramp, leefden voorheen mensen. In de verlaten kolchoses (grote collectieve boerderijen) werkten men vroeger. In de huisjes, die nu kaal en geplunderd in het landschap zijn achtergebleven, hadden mensen lief en droomden ze over een mooie toekomst voor hunzelf en hun kinderen.
.jpg)
.jpg)
Ik ben ongelooflijk dankbaar dat ik dit gebied met eigen ogen heb mogen aanschouwen. In een volgend blog schrijf ik graag meer over de dingen die ik heb gezien en die me hebben verwonderd.
Deze ervaring valt niet in één blog te vangen. Het is ongelooflijk indrukwekkend om te zien wat er gebeurt met de natuur als er zoveel jaar geen mensenbemoeienis is. Meer hierover dus in een volgend blog.
Foto-tip
Fotograferen in een urbex-omgeving (urbex staat voor urban exploring) is nog een hele kunst. Omdat ik normaal gesproken vooral van de macro- en dierenfotografie ben, was ik in Wit-Rusland behoorlijk buiten mijn comfortzone. Eén van de dingen die ik heb geleerd (en die ook erg aansluiten bij mijn interesse in de ‘kleine dingen’: neem de tijd om goed rond te kijken op locatie. Geef je ogen de kost en ga op zoek naar details; een omgevallen kopje, een handgeschreven ansichtkaart, een jas aan de kapstok.
Omdat het vaak wat donkerder is ín de urbexlocaties, is een statief en/of een lichtgevoelige lens essentieel. Ik heb mijn tripod de laatste dag in de hotelkamer gelaten, omdat ik merkte dat ik daar niet het type voor ben en omdat ik de kilo’s op mijn rug aardig begon te voelen... Ik vind het teveel gedoe, máár ik geloof zeker in de meerwaarde ervan voor de wat geduldigere fotograaf. Ik kon aardig uit de voeten met mijn monopod, die tevens handig dienst deed als wandelstok.
.jpg)
De lente
Het is zondagochtend héél vroeg. Véél te vroeg. Het bed is heerlijk comfortabel en de dag lijkt nog ver weg. Ergens in de verte hoor ik een irritant gepiep, ik trek de dekens wat verder over mijn hoofd en langzaam dringt het besef door dat het mijn eigen wekker is. Door de kiertjes van mijn ogen zie ik dat het half zeven is. Half zeven? Wat maakte dat ik gisteravond bij het zetten van de wekker dacht dat ik vanochtend wel om half zeven mijn bed uit zou komen? Ik druk de wekker uit, snooze nog twee keer en besluit hem dan helemaal uit te zetten om wat extra slaap te pakken… Het mag duidelijk zijn dat ik op het gebied van het mooie ochtendlicht nog heel wat te leren heb! Dag gouden uurtje, hallo nachtrust…
.jpg)
Een paar uurtjes later zit ik aangekleed en fris gedoucht aan het ontbijt. Het zonnetje schijnt vrolijk binnen en ik heb spijt van mijn luie actie van die ochtend. Het is prachtig weer buiten, de lente laat zich in al haar enthousiasme zien en wat zou het vanochtend heerlijk (rustig) zijn geweest buiten. Met de camera in de hand op zoek naar de ontwakende natuur; er is weinig meer rustgevend dan dat! Helaas ben ik nogal een luilak… en omdat ik het mooie weer niet helemaal wil laten passeren, zit er nu niets anders op, dan om midden op dag met de camera op pad te gaan.
Dat is om meer dan één reden niet al te gunstig… Ten eerste omdat je je dan niet bepaald alleen op de wereld waant (half Nederland trekt op dit soort dagen de natuur in) en ten tweede omdat de zon dan eigenlijk veel te fel is (zie mijn foto-tip aan het einde van dit blog).
.jpg)
.jpg)
Rond een uurtje of één rij ik de Generaal Foulkesweg in Wageningen op. Langs deze mooie straat ligt Arboretum Belmonte en dat is dé perfecte plek om de lente te beleven. Zoals verwacht ben ik daar niet alleen… Stelletjes poseren tussen de uitbundige bloesem, gezinnetjes liggen op kleedjes in het gras en menig gepensioneerd stelletje loopt met stok en rollator een rondje langs de prachtige collectie rododendrons, waar deze tuin om bekend staat.
Ik kan het ze ook niet kwalijk nemen. De lente lokt niet alleen insecten en vogeltjes uit hun schulp, maar ook de mens. We krijgen de lentekriebels. De natuur (en dus ook de mens) is erop gericht om in een ruststand te gaan als het donker is. En als in het voorjaar de hoeveelheid zonlicht toeneemt, springen we over op de actieve stand. Wij gaan naar buiten, waardoor we nog meer zonlicht binnenkrijgen en nog meer gelukshormoontjes aanmaken. Andere mensen doen hetzelfde en het positieve gevoel werkt aanstekelijk.
De lentekriebels krijgen mij ook te pakken. En dus geniet ik – ondanks het veel te felle zonnetje en de nét te luid schreeuwende kinderen – van het heerlijke weer en de prachtige omgeving. En je zult het misschien wel herkennen, maar met een camera in de hand en je ogen gefocust op dat éne mooie plaatje, vergeet je de buitenwereld snel. Ze verdwijnt naar de achtergrond en je zinkt weg in een heerlijk relaxte staat van zijn. En zo geniet ik van de prachtige magnolia, de bloesem van de kers en de grote collectie rododendrons die de tuin rijk is… En als ik mijn camera daar lang genoeg op heb gericht, kruip ik op mijn knieën bij de paardenbloemen. Die bloeien nu weer volop en ik probeer het mooie frisse lentegroen en geel vast te leggen met mijn camera.
Als ik na anderhalf uur mijn auto weer in stap, ben ik helemaal rozig van het warme zonnetje en tegelijkertijd bruis ik van de lentekriebels!
Foto-tip
Als je ’s ochtends de gordijnen opentrekt en je ziet een strakblauwe lucht met een helder zonnetje, geeft dat vast een big smile op je gezicht. Voor een natuurfotograaf brengt dit zonnetje echter een uitdaging met zich mee! Want door de felle zon krijg je te maken met hard licht en donkere schaduwen in je foto. Uitgebeten wit of juist teveel contrast. Probeer om dit te voorkomen het onderwerp in de schaduw te houden. Dit kun je doen door je eigen lichaam tussen het onderwerp en de zon te zetten of door een parasolletje mee te nemen. Als je dan zorgt voor licht in de achtergrond, krijg je een mooi zacht effect met fijne kleuren.
En om de mooie zachte lentesfeer nog meer te benadrukken, kun je proberen om bewust een beetje over te belichten. Probeer eens uit wat het effect op je foto is, bij 1/3, 2/3 of 1 stop overbelichten. Gebruik je het histogram al wel eens? Dan zul je zien dat de grafiek zich – bij overbelichten - vooral in het rechterdeel bevindt. Zorg dat deze grafiek binnen het histogram blijft en er niet teveel ‘uitloopt’, anders verlies je alle details in de witte delen. En uitgebeten wit is – in de meeste gevallen – niet waar je op uit bent. Deze tip werkt vooral als de zon niet te fel is en je onderwerp zich in de schaduw bevindt. Succes met experimenteren!
Zo zen als een zeekoe
Het is druk in de mangrove van Burgers’ Zoo. Al voor ik de grote hal binnenloop hoor ik het geroezemoes van mensen. Ik pak mijn fototoestel uit mijn rugzak en hang hem om mijn nek. Ik heb een half uur de tijd om mijn camera haar werk te laten doen, voor ik haar weer opberg en inruil voor mijn groene gidsen-shirtje. Ik duw de touwen, die ervoor zorgen dat de vlinders ín de mangrove blijven, aan de kant en stap de warme hal in.
Ik word altijd blij van de mangrove. Het is echt mijn happy place. Het aangename klimaat in de hal, de dieren en planten die er leven, de mensen die er rondlopen en het feit dat het een héél klein beetje van mij voelt. Want sinds de opening van de hal in juli 2017 mag ik er een paar keer per maand als vrijwillige gids rondlopen.
Samen met een enthousiast team van mede-gidsen vertellen we de bezoekers over de prachtige natuur in Belize en over het kleine stukje mangrove dat Burgers’ Zoo in Arnhem heeft geprobeerd na te bouwen. Er is over alles wat er leeft zoveel moois te vertellen.
De wenkkrabbetjes laten me altijd even glimlachen en de vlinders zijn kleine wondertjes van de natuur. Maar de zeekoeien hebben mijn hart écht gestolen. En speciaal voor hen ben ik vandaag iets eerder naar de dierentuin gekomen. Er is namelijk een jong geboren! Waar het bassin eerst werd bewoond door een harmonieus koppeltje zeekoeien, zwemt er nu plots een derde rond. Een ieniemienie zeekoe. Een paar dagen oud! En wat word ik daar blij van!
.jpg)
En met mij zijn er nog veel meer mensen blij: de brug boven het zeekoeienbassin staat vol met bezoekers. Ze komen allemaal de nieuwe aanwinst bewonderen. Want we hebben er wél even op moeten wachten!
Zeekoeien hebben – net als olifanten – een behoorlijk lange draagtijd, zo’n twaalf maanden! En omdat het bijna onmogelijk is om een echo te maken onder water, wisten we niet hoe ver de zwangerschap al was gevorderd.
En toen zwom er een paar dagen geleden ’s ochtends ineens een zeekoetje rond! Hoe geweldig!
Nadat ik een plekje heb veroverd op de brug en binnen een half uur zo’n 500 foto’s heb gemaakt, is het tijd om het gidsenshirt aan te trekken. Ik haal even een frisse neus buiten en eenmaal weer binnen, dompel ik me voor de tweede keer onder in het enthousiaste geroezemoes van de bezoekers. Maar dit keer niet om mijn eigen passie voor fotografie haar vrije loop te laten, maar om te vertellen en om te doen verwonderen.
Het grootste deel van de tijd sta ik bij de zeekoeien. Helemaal in mijn element vertel ik de mensen over de bijzondere wereld van de zeekoe. En mensen luisteren. En stellen vragen. En raken verwonderd. Ik vertel dat de jonge zeekoe wel twee jaar bij zijn moeder blijft. Ze zoogt hem en beschermt hem. Tot hij groot genoeg is om het zelf te redden. Het volwassen mannetje vindt het allemaal best, hij bemoeit zich niet met de opvoeding van het jong.
De zeekoeienwereld is nog niet echt geëmancipeerd en opvoeden blijft een vrouwentaak. Gelukkig zijn zeekoeien geweldig tolerant en gemoedelijk en leidt dit niet tot discussies in de relatie.
Er worden een paar kroppen andijvie in het water gegooid en het mannetje draait een rondje en zwemt er naartoe.
Zeekoeien zijn vegetarisch en eten bij ons voornamelijk andijvie, aangevuld met wat gekookte groenten en granen. Maar vooral véél andijvie. Ze eten per zeekoe wel 25 kilo andijvie per dag!
Nu hebben zeekoeien een heel uitgebreid darmstelsel om zoveel mogelijk voedingsstoffen uit die andijvie (en in de natuur zeegras en waterplanten) te kunnen halen.
Dat verteren doen ze zo grondig dat het voedsel (de restanten ervan dan) pas na zeven dagen weer worden uitgepoept!
En dat komt allemaal in het water terecht!
Om ervoor te zorgen dat we de zeekoeien nog wel kunnen zien in helder water, wordt het gehele bassin ongeveer twee keer per dag gefilterd.
Als je dan ook nog bedenkt dat zeekoeien ontzettende koukleumen zijn en warm water (zo’n 25 graden) nodig hebben om zich comfortabel te voelen, begrijp je misschien wel waarom zeekoeien de duurste dieren zijn in onze dierentuin!
.jpg)
De aandacht gaat weer terug naar moeder en het jong. Ze dobberen met zijn tweetjes heerlijk relaxed door het water. Moeder heeft haar voorste vin uitgestoken en laat jong daarop drijven. Zo kost het hem minder energie en kan hij makkelijk af en toe even zijn neus boven het water steken om adem te halen. En… niet geheel onbelangrijk… onder die voorste vinnen van moeder zitten haar tepels. Zodra ze haar vin uitsteekt, komt de tepel tevoorschijn en kan het jong drinken. Ook dit hebben zeekoeien gemeen met olifanten, bij hen zitten de tepels ook in de oksel van de voorpoten.
Ik ben na een middagje mangrove weer helemaal zen. Zeekoeien hebben nu eenmaal dat effect op mij. Ze drijven ontspannen door het water en doen niets anders dan eten en slapen en zwemmen. En al daarnaar kijken, doet onthaasten.
Ik zou zeggen: heb je behoefte aan een instant-zen-shot en ben je een keer in de buurt van Arnhem? Kom dan zeker een kijkje bij ons nemen. En als je mij herkent, trek me aan mijn groene shirtje en ik neem je mee in de wondere wereld van de mangrove!
.jpg)
Foto-tip
Zeekoeien zijn niet makkelijk te fotograferen. Je hebt in de mangrove van Burgers’ Zoo twee mogelijkheden: van bovenaf vanaf de brug of ‘onder water’ door de grote ruit.
Fotografeer je van bovenaf, dan is een polarisatiefilter erg handig. Het geeft je de mogelijkheid om door de weerspiegeling van het water heen te breken, zodat je het dier onder water kunt fotograferen.
Sta je voor de ruit? Zorg dan dat je niet flitst, geen fel gekleurde kleren aan hebt en je camera zo recht mogelijk op de ruit plaatst. Zo heb je zo min mogelijk last van weerspiegelingen van jezelf of andere bezoekers.
Het mosje en haar sporenkapsel
Het is zo fijn om mensen in je omgeving te hebben die ook fotograferen! Gisteren was ik een dagje op stap met een lieve vriendin. Camera’s mee, volle accu en zin in een dagje fotootjes maken en bijkletsen.
We hadden besloten om naar de Orchideeënhoeve in Luttelgeest te gaan. Het weer zit nog steeds niet echt mee en dan is een droog onderkomen geen overbodige luxe. Ik was er nog nooit geweest, maar was aangenaam verrast; het is echt een walhalla voor mensen die graag bloemen en plantjes op de foto zetten. En vlinders en schildpadden… véél schildpadden!
Ik maakte zóveel foto’s, dat mijn kaartjes aan het einde van de dag vol waren! Tja, als ik eenmaal op dreef ben… En toen was het ook wel tijd om weer richting het station te rijden.
Ik reis graag met de trein; het geeft me de gelegenheid om een beetje weg te dromen (wat ik heel graag doe). Dit keer dacht ik aan al het moois dat ik had gezien. En het meest opvallende was wel het kleine mosje dat bovenop het blad van een flinke varen groeide.
Hoe kan dat? Hoe kan een mosje überhaubt op elke willekeurige ondergrond groeien? Mosjes zijn overal! Op stenen muurtjes, op de grond, op bomen, op andere planten, op los zandgrond, tegen de rotsen... En ik zet ze maar al te graag op de foto. Zo klein en fragiel, maar stuk voor anders.
Vorige k