BOEKSZ & FOTOGRAFIE
inspirerend & verrassend
FOTOGRAFEREN
IN DE HERFST
Nelleke Wallenburg
​
Herfst op de Veluwe
De droge bladeren knisperen onder mijn schoenen als ik door de bossen van de Veluwe loop. Het bos ruikt ook heel anders, en merk je dat het natuurlijke afbraakproces is begonnen.
De natuur geeft in de herfst een schouwspel af die andere seizoenen veruit overtreft. Tijdens de herfst is het op de meeste plekken, en dus ook op de Veluwe, rustiger dan in de zomermaanden.
Dat betekent minder mensen en het wild laat zich beter zien. De in de lente zo mooie frisgroene bomen zijn onherkenbaar veranderd in een zee van gele, rode en bruine bomen.
De berkenbomen die zijn witte bast verliest kleuren prachtig tussen de kleurrijke bladeren. De veranderlijkheid van de natuur maakt juist het fotograferen zo leuk.
Zo ook een morgen had ik de wekker gezet en rolde 5 uur mijn bed uit, en hopend dat ik getrakteerd zou worden op een prachtig decor van mist, nevel en zonnestralen. Zo'n foto met al die herfstkleuren pracht en het mooie tegenlicht treft de juiste magische sfeer, en geeft een extra dimensie aan het fotograferen!
​
Voorbereiding
​
In het bos kan het donker zijn, zeker op grijze herfstdagen. Wanneer je je statief meeneemt hoef je je geen zorgen te maken dat je foto's bewogen zijn. Wil je een bos of heidegebied mooi vastleggen? Kies een pad of weg als focuspunt. Door de lijnen volg je het pad of de weg op de foto. De natuur naast de weg valt dan extra op. De bijzondere herfstkleuren geven je foto kracht.
Fotografeer je midden op de dag, kies dan voor een bewolkte dag om de kleuren het beste op te laten vallen. Het licht is dan gelijkmatiger verdeeld en heb je minder last van contrast in je foto.
Een polarisatiefilter zorgt voor meer verzadiging in je kleuren, en laat reflecties naar voren komen. Let er wel op dat deze filter donker is, en dat het voor langere sluitertijden zorgt. Door een langere sluitertijd neemt de camera meer licht op, en worden kleuren sterker.
Dichtbij
Fotografeer de herfst ook eens van dichtbij. Er is sprake van een juiste belichting als de belichtingsmeter op 0 staat. Bij lichtmeting spelen drie waarden een rol. Dat is de sluitertijd, diafragma en ISO.
Deze drie kun je onderling wijzigen in stops waarbij de belichtingsmeter op 0 blijft staan. Als je de één wijzigt met min 1 stop, zal je de andere waarde met plus 1 stop moeten wijzigen. Hoe je dit wilt doen ligt aan het effect wat je wilt meegeven aan de foto.
Bijvoorbeeld je scherptediepte. Om mist goed vast te leggen is het handig om 1 stop overbelichten. Ik ga er van uit dat de camera in de M-stand staat. Door de witte kleur van de mist, zal je camera automatisch gaan onderbelichten. De camera ziet veel lichte plekken en zal komen tot een bepaalde lichtwaarde, zodat de foto er wat donkerder uit komt te zien. Daarom wordt er meestal 1 stop overbelicht.
Check om te controleren wel even je histogram nadat je de foto hebt gemaakt. Gebruik lichtinvallen voor een aantrekkelijke weergave, bijvoorbeeld als de zon achter een bladnerf valt.
Bekijk daarom de herfst ook eens van dichtbij, geen herfst zonder paddenstoelen, spinnenwebben en kastanjes op de grond.
Neem geen hoog standpunt in het geeft juist een rommelige achtergrond. Probeer op gelijke hoogte je onderwerp te fotograferen.
Een andere manier om voor een mooie compositie te zorgen is door te zoeken naar herhaling.
Zoek een afwijkende kleur in je compositie, hierdoor valt de foto op, en hiermee zal je de kijker kunnen pakken.
De herfstkleuren komen het best tot zijn recht als je de witbalans op bewolkt zet. Op deze stand springen de kleuren er meer uit. Met de witbalans kun je kleur temperaturen compenseren.
Dieren en vogels
Voor veel dieren staat dit seizoen in het teken van de voorbereiding op de winter die eraan staat te komen. In de herfst profiteren veel dieren van de overvloed aan herfstvruchten zoals kastanjes, en beukennootjes.
Om de winter en de lente te overleven, leggen de eekhoorns op heel veel verschillende plekken voedselvoorraden aan door de zaden te begraven of in boomholtes te verstoppen. Tijdens hun zoektocht naar vruchten en noten kun je ze gemakkelijker benaderen.
De ijsvogel met zijn oranje borst is bijvoorbeeld in het najaar op een afstand nauwelijks van een herfstblad te onderscheiden.
​
Het fotograferen van vogels is ten eerste de sluitertijd erg belangrijk. Vogels zijn snel, wat betekent dat je een korte sluitertijd moet gebruiken. Zo kun je de beweging bevriezen.
Zet de autofocus altijd op de ‘continuous’ modus en kies meerdere scherpstelpunten, zodat de camera de vogel blijft volgen terwijl hij in beweging is.
Focus op de ogen van het dieren,
Wil je een rustige achtergrond? Kies dan voor een groot diafragma.
In de herfst strijden de mannetjesherten om een vrouwtje, en trekvogels beginnen aan een lange reis naar het zuiden.
Zonneharpen
Een heldere koude nacht, gevolgd door heldere zonsopkomst geeft de grootste kans op mist. Wachten tot de zon het bos binnendringt en dan genieten van de Jacobsladders, zonneharpen of crepusculaire stralen zoals ze officieel heten.
Om de stralen te zien moet je tegen de zon in lopen. Meestal belicht ik iets onder zodat de zonnestralen eruit springen. Dit doe ik om de lichte delen extra te benadrukken. Omdat je tegen de zon in fotografeert, moet je ervoor zorgen dat je de zon niet in beeld krijgt. Het wordt dan een witte uitgebeten vlek zonder kleurinformatie, waar je ook niets mee kunt in de nabewerking.
Hoe meer je zoomt, hoe sterker de stralen in je beeld komen. Let ook op de plek waar je gaat staan om de zonneharpen te fotograferen. Meestal heb je meer kans aan de rand van de bossen waar het zonlicht beter door de bomen schijnt. Let ook op de plekken waar het zonlicht op de grond valt. Ook handig is je statief te gebruiken. Het is vaak wat donkerder in het bos, zodat je al snel wat langere sluitertijden hebt, Maak optimaal gebruik van het moment. Voor je het weet zijn ze alweer verdwenen.
Er staan weer fotogenieke dagen voor de deur. Zo’n kleurrijk plaatje treft de juiste sfeer van dat moment, als een soort samenspel van mens en natuur. Hopelijk heb ik je kunnen inspireren voor een lekker dagje in de frisse lucht.
Geniet voordat alle blaadjes gevallen zijn. Succes met jouw herfstfoto’s!
