BOEKSZ & FOTOGRAFIE
inspirerend & verrassend
Alles over diafragma Nelleke Wallenburg
Allereerst wil ik jullie bedanken voor de leuke reacties die ik op mijn eerste blog over fotograferen in de herfst heb ontvangen.
​
Ik heb begrepen dat er belangstelling is voor uitleg over de verschillende standen van de camera. Ik wil om te beginnen de diafragmastand bespreken. Je kunt met deze stand behoorlijk je creativiteit laten zien.
Bij de Nikon camera is dit de A stand. (Aperture). Voor de Canon en Sony heet deze stand AV.
​
De A/AV stand kun je gebruiken bij makkelijke lichtomstandigheden. En is ook handig wanneer de lichtsituatie steeds veranderd, en de compositie hetzelfde blijft. Bijvoorbeeld om een zonsondergang te fotograferen.
Maar wanneer je een vogel voor de lens krijgt, die steeds beweegt, dan is het handig om voor de S stand te kiezen.
Wanneer er moeilijke lichtomstandigheden zijn, en je hebt een bewegend beeld zoals een vogel in je compositie, kies dan voor de handmatige M stand.
Diafragma, laag in getal
Diafragma, hoog in getal
Belichtingsdriehoek
Het diafragma is samen met de iso en de sluitertijd de belangrijkste stand op je camera en bepaalt hoe je foto eruit komt te zien.
-
De diafragmastand bepaalt de lichtinval.
-
De iso kun je instellen om het licht te beïnvloeden.
-
De sluitertijd bepaalt hoe lang er licht op de sensor valt.
Deze drie samen noem je de belichtingsdriehoek.
Als je de camera op de A of AV stand zet, hoef je alleen aan het wieltje te draaien. De f diafragmastand in je camera verandert dan van getal, en de sluitertijd past zich automatisch aan.
Bij deze tabel kun je zien hoeveel licht erop de sensor valt. Het diafragma werkt in stappen, en werkt samen met de sluitertijd. Als je het diafragma kleiner maakt, dus hoog in getal, krijg je een langere sluitertijd.
Hoog of laag diafragma
Als je een foto gaat maken met een diafragma van f11, krijg je dus automatisch een langere sluitertijd, omdat er dan minder licht op de sensor valt.
Maar gebruik je bijvoorbeeld een diafragma van f2.8, dan krijg je een korte sluitertijd, omdat er dan veel licht op de sensor valt.
Bij het gebruik van hoge diafragma getallen kun je het beste een statief gebruiken om een scherpe foto te krijgen, dit omdat de sluitertijd langer wordt.
Diafragma, hoog in getal
Diafragma, laag in getal
Hoe lager hoe vager
Bij een hoog diafragma getal (een lange sluitingstijd) krijg je meer scherpte diepte in je foto.
Bij een laag diafragma getal (een korte sluitertijd) krijg je een wazige achtergrond.
Een ezelsbruggetje die ik hiervoor gebruik is: “Hoe lager Hoe vager”
Hoe zit het nu met de iso op de A /AV stand
De iso waarde kun je op de A/AV stand zelf instellen, en past zich automatisch aan bij deze stand.
Als je de iso hoger zet, krijg je ook een kortere sluitertijd, omdat de sluitertijd zich automatisch aanpast.
​
1. Eerst zet je de camera op de gewenste diafragmastand. De sluitertijd past zich automatisch aan. ​
2. Daarna kijk je of het nodig is, gezien de lichtomstandigheden, of je de iso moet aanpassen. Let daarbij op dat je de iso niet te hoog instelt, want dan kun je ruis krijgen op de foto.
Avondfotografie
Bij avondfotografie wil je een scherpte diepte foto, dus een hoge diafragmastand. Gebruik dan een laag iso getal, dit om ruis te voorkomen op de donkere delen in de avondfoto. Hier voor zet je de camera op de M stand (omdat je op de A stand te donkere lichtomstandigheden hebt).
Bij de M stand gebruik je ook vaak de bulb stand voor langere sluitertijden, die veel gebruikt wordt bij avondfotografie. (Deze vind je niet op de A/AV stand.)
Door veel scherpte diepte te gebruiken veranderd de verlichting zoals lampen en lantaarns vaak in sterretjes.
Deze avondfoto's zijn genomen in een hoge diafragmastand met de camera op de M stand.
Hoog Diafragma M stand.
Stel overdag met veel zon je iso waarde laag in, zet de camera daarvoor in de A/AV stand.
Scherpte diepte
​
De scherpte diepte wordt niet alleen bepaald door je diafragma. Ook de afstand en beeldhoek spelen mee.
Als je dicht voor het onderwerp gaat staan, zul je zien dat de achtergrond waziger wordt. Ook als je het onderwerp heb ingezoomd, zal de achtergrond waziger worden, dit komt doordat de beeldhoek smaller wordt.
De afstand van de achtergrond achter het onderwerp speelt ook mee. Hoe groter die afstand is, hoe waziger de achtergrond van de foto wordt.
Bijvoorbeeld, een persoon staat dicht op een muur. Wanneer je dan een foto maakt, zul je zien dat de muur ook scherp op de foto staat. Zet je de persoon een stukje van de muur af, dan komt de muur wazig of helemaal niet op de foto.
Dus de afstand tussen lens en onderwerp, en de afstand tussen het onderwerp en achtergrond, bepalen samen de scherpte diepte van de foto.
Creatief fotograferen, door het kiezen van je diafragma en het inzoomen van je lens
Flink ingezoomd, de achtergrond is daardoor wazig
Minder ingezoomd, met hetzelfde diafragma getal
Klein beetje ingezoomd.
Brandpuntafstand
Als je een lens gebruikt van bijvoorbeeld 18-300, is de minimale brandpuntafstand 18. Dit betekent dat je meer van de omgeving te zien krijgt in je beeld, alles wordt dan kleiner. Tenzij je heel dicht op je onderwerp gaat staan.
Als je de maximale brandpuntafstand van 300 gebruikt, zie je minder van je omgeving terug in de foto en wordt de achtergrond vager.
Brandpuntafstand en sluitertijd, voor het maken van een scherpe foto
Mocht je objectief een diafragma hebben van bijvoorbeeld f2.8, dan wordt het beeld het scherpst op één of twee stops hoger.
Zorg bij een brandpuntafstand van 250 mm voor minimaal een sluitertijd van 1/250ste.
Zorg bij een 50mm lens voor een minimale sluitertijd van 1/50ste.
​
Als er beweging in je onderwerp zit gelden deze regels niet. Veel objectieven zijn dan op hun “scherpst” bij een diafragma van f11. Door het uitproberen vind je zelf uiteindelijke de optimale waarde.
Scherpstelpunt
Probeer eens de verschillende diafragmastanden en afstanden t.o.v. het onderwerp uit.
Zoals op de linker foto; je ziet de kievitsbloem op de achtergrond nog wel, maar waziger dan de eerste bloem.
Je zet je scherpstelpunt op de eerste bloem en maak dan de foto.
Je kunt ook (de rechter foto), het scherpstelpunt op de tweede bloem (Bosanemoontje) zetten, zodat juist de eerste wazig wordt.
Ooghoogte
Bij het fotograferen van bloemen en insecten, kun je net als bij paddenstoelen beter op ooghoogte gaan zitten. Daarmee creëer je een grotere afstand achter de bloem. Ook kun je eerst de bloem vrij maken van de andere bloemen als je een wazige achtergrond wilt.
-
kijk eerst goed
-
bepaal wat voor foto je wil maken
-
kijk naar de compositie van je onderwerp
-
stel je camera goed in en maak je foto
Plamp
Plamp en reflectiescherm
Je kunt ook gebruik maken van een “plamp”. Dit is een beweegbare stok die je aan het statief kunt bevestigen of in de grond zet, met aan de andere kant een klem waar je bijvoorbeeld een bloem of een reflectiescherm mee vast kunt maken.
Met het reflectiescherm kun je het licht beïnvloeden op het onderwerp wat je wilt fotograferen. Bij het gebruik van een plamp is het natuurlijk wel belangrijk dat je niet alles plukt of uit de grond trekt.
De plus en min knop
​
Als je de A of AV stand gebruikt bij het fotograferen, krijg je een automatische belichting. Er zijn situaties waarbij je de foto liever iets lichter zou willen hebben of andersom. Op de camera zit daarvoor een knopje, waarmee je het licht op de foto kunt beïnvloeden.
Als je bijvoorbeeld veel donkere delen door de lens ziet, zal de camera automatisch die delen iets lichter willen maken. Dit compenseer je door iets te minnen.
​
Bij sneeuw is het net andersom. De camera denkt dat er te veel wit tinten zijn en zal dan de witte sneeuw iets donkerder willen maken. Dit compenseer je dan weer door te plussen.
Niet vergeten
Zorg er wel altijd voor dat je na het fotograferen het belichtingsknopje weer op nul zet. Dat wordt vaak vergeten. Daarmee voorkom je dat je de volgende keer geen over- of onderbelichte foto’s krijgt.
Dank voor je aandacht
Ik hoop dat de A/AV stand een beetje duidelijker is geworden voor jullie, en dat ik al die prachtige foto’s van jullie voorbij mag zien komen op Instagram. Heel veel fotoplezier en tot de volgende keer!
Ik stel het zeer op prijs als je hieronder een reactie wil achterlaten
Is de uitleg duidelijk en welk onderwerp wil je dat ik de volgende keer bespreek?
Heb je hele specifieke vragen, stuur ze per mail naar Boeksz.
​
Groetjes, Nelleke (https://nellekewallenburg-fotografie.jouwweb.nl / Instagram: @nelleke_w)
